Uzm. Psikolog Dilek Aksoy ile Bağımlılığa Edebi Bir Bakış

İzmir Ekonomi Üniversitesi (İEÜ) İngilizce Mütercim ve Tercümanlık Bölümü, 1 Aralık 2025 Pazartesi günü “Edebi Yapıtlarda Psikoaktif Madde Kullanımı ve Bağımlılık” başlıklı bir seminer düzenledi. Etkinliğin konuşmacısı, Ege Üniversitesi Madde Bağımlılığı, Toksikoloji ve İlaç Bilimleri Enstitüsünden Uzm. Psikolog Dilek Aksoy oldu.

Etkinlikte, İngilizce Mütercim ve Tercümanlık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Nihal Yetkin Karakoç’un açılış konuşmasının ardından Uzm. Psikolog Dilek Aksoy sunumunu gerçekleştirdi ve psikoaktif madde kullanımı ile bağımlılık konusunu hem bilimsel hem de edebi-fenomenolojik açıdan kapsamlı biçimde ele aldı.

Konuşmanın ilk bölümünde, psikoaktif madde tanımı ve tarihsel süreci üzerinde duruldu. Ardından Amerikan Psikiyatri Birliği’nin DSM-5 sınıflandırması kapsamında yer alan Madde Kullanım Bozuklukları tanı kriterlerine değinildi, aşerme (craving) ve yoksunluk (withdrawal) kavramları ele alındı. Aksoy, bağımlılığın bir irade zayıflığı değil, beyin temelli kronik ve yineleyici bir hastalık olduğunu vurguladı; genetik ve çevresel etkenlerin birlikte rol oynadığına dikkat çekti. Ayrıca eş bağımlılık kavramına da değinerek bağımlılığın çok katmanlı yapısını katılımcılarla paylaştı.

Seminerin ikinci bölümünde ise edebiyat merkezli fenomenolojik betimleme çalışmasına yer verildi. Bu bölümde alkol, morfin, esrar ve afyon gibi maddelere ilişkin öznel deneyimler; Baudelaire, Jack London, Mihail Bulgakov, Thomas De Quincey ve Türk edebiyatından Halit Çapın’ın eserlerinden yapılan alıntılar üzerinden aktarıldı. Bu sayede, edebiyatın bireysel ve toplumsal düzlemde ifade edilmesi güç deneyimleri görünür kılan bir alan açtığı vurgulandı.

Seminer, İngilizce Mütercim ve Tercümanlık öğrencileri açısından da önemli kazanımlar sağladı. Etkinlik sayesinde öğrencilerin; bağımlılık, ruhsal bozukluklar ve toplumsal dışlanma gibi hassas konulara daha önyargısız ve empatik yaklaşmaları teşvik edildi. Ayrıca metinleri biyolojik, psikolojik ve sosyal bağlamlar içinde değerlendirme becerilerinin güçlendirilmesiyle çeviri kalitelerinin artırılması hedeflendi.

Program, katılımcılardan gelen soruların yanıtlanmasının ardından yapılan toplu fotoğraf çekimi ve çay-kahve ikramı ile sona erdi.